donderdag 18 september 2014

WOW Amsterdam

Transformatie was, na leegstand, één van de meest gebezigde woorden in de vastgoedwereld de afgelopen vijf jaar.

Grote panden, die door veranderende eisen op het gebied van duurzaamheid en indeling, maar ook door maatschappelijke verschuivingen hun gebruikers en daarmee functie verliezen, blijven vaak voor langere tijd leeg. Zwerfkei geeft met antikraak tijdelijk invulling aan dat soort panden, door er bewoners of kleine bedrijfjes te plaatsen.

Een voorbeeld van zo´n pand is de voormalige H.T.S., gelegen aan Wiltzanghlaan 60 te Amsterdam. Het pand, dat in de jaren ’60 van de vorige eeuw gebouwd werd, huisvestte lange tijd de Hogere Technische School van Amsterdam. Na het definitieve vertrek van de H.T.S. heeft het pand verschillende functies gehad. Zo was in een gedeelte een crèche gevestigd en heeft het onderdak geboden aan asielzoekers.

Wij kregen het pand voor het eerst in beheer in 2005. In 2006 werden we opgezegd, om het in 2007 opnieuw in gebruik te nemen.

Tijdens ons beheer hebben we in het pand een groot aantal bewoners geplaatst, daarnaast had een aantal mensen er een atelierruimte. 

In 2013 moesten wij het pand opnieuw opleveren - nu
definitief - omdat er plannen waren voor een nieuwe, multifunctionele bestemming, waarin creativiteit centraal zou staan.

De huidige voorgevel.
Dit jaar is in het voormalige schoolpand WOW geopend. WOW - ontwikkelt door Stadsdeel West, Bureau Broedplaatsen en hotelier Sandra Chedi - beoogt een culturele hotspot te zijn, waar met huisvesting en atelierruimte voor jong creatief talent, betaalbare hostelkamers, een dynamische programmering, open lobby en een restaurant (met groenten en kruiden uit eigen tuin) een breed publiek bediend wordt en bezoekers, bewoners, Amsterdammers en internationale reizigers elkaar ontmoeten.

Als tijdelijke beheerder zien wij zelden wat er na ons beheer met een pand gebeurt. Terwijl dat juist zo interessant is! Toen we vernamen dat WOW haar deuren had geopend, besloten we dan ook met ons team in het restaurant van WOW te gaan eten en de transformatie van het pand met eigen ogen te bekijken. We hadden hierover contact met Marlies, de creatief programmeur van WOW. Zij stelde direct voor ons een uitgebreide tour door het pand te geven. Dat aanbod accepteerden we natuurlijk graag!

_ _ _

We spreken af op een woensdag, om 18:00 uur. Omdat we vroeg zijn, hebben we de gelegenheid vast wat rond te kijken. Wat direct opvalt, is de bedrijvigheid rondom het pand. Op het plein spelen kinderen en hier en daar zitten en staan mensen te roken en te kletsen. In de lobby lopen jonge toeristen op en af. Bij de incheckbalie staat een flinke groep Aziaten met backpacks klaar om sleutels van hun kamers in ontvangst te nemen.


In de hal staat een maquette van het pand. Aan de hand daarvan vertelt Marlies over het pand.

‘De derde en vierde verdieping zijn helemaal ingericht als hostel. Net als voorheen tellen ze ongeveer 50 kamers. De architect heeft de bestaande structuren van het pand grotendeels gebruikt. In totaal zijn er bijna 350 bedden.’

Behalve de bouwkundige structuren, zijn ook de kleuren van het pand overgenomen. Iedere verdieping had oorspronkelijk een eigen kleur: geel, rood, blauw en groen. Dit was zichtbaar in de linoleum vloeren, maar kwam bijvoorbeeld ook terug in de nummerbordjes op de deuren. Bij de transformatie is het kleurenthema uitvergroot: niet alleen vloeren en bordjes hebben - per verdieping - een eigen kleur, maar ook wanden, deuren en (in het hostelgedeelte) meubels zijn nu uitgevoerd in die kleur.

Het hostel is gericht op een internationaal publiek, hoewel iedereen welkom is.
Marlies: ‘We focussen ons op de zogenaamde urban explorers. Mensen die affiniteit hebben met kunst en cultuur en graag buiten de gebaande paden gaan. Bij Berlijns toerisme zie je dat bijvoorbeeld duidelijk: mensen gaan liever naar de buitenwijken dan naar het centrum, ook al zijn dat misschien niet de netste buurten. Juist die plekken zijn populair, omdat wat er gebeurt spannender is, meer underground. Daar speelt WOW ook op in.’

Godfried Lambriex, stadsdeelbestuurder in Amsterdam West, op de site van het stadsdeel: ‘De komst van WOW Amsterdam is een aanwinst voor de Kolenkitbuurt in West en voor de rest van de stad. De buurt is momenteel in ontwikkeling en daar sluit het unieke concept van WOW Amsterdam goed bij aan.’

Het centrale trappenhuis.
Marlies: ‘Op de eerste en tweede etage zijn tijdelijke woningen gecreëerd voor 50 jonge kunstenaars. Net afgestudeerde kunstenaars van verschillende opleidingen in Amsterdam kunnen hier voor maximaal een jaar terecht. Niet alleen beeldende kunstenaars of mensen van de Rietveld, maar juist een mix van verschillende opleidingen en disciplines. Podiumkunst, conservatorium, modeontwerp... Het is bewust super divers.
Het idee is de starters een jaar te faciliteren op een inspirerende plek, waar kruisbestuiving mogelijk is en tegelijk een podium wordt geboden. Dit blijkt in de praktijk ook te werken: er is veel interactie tussen de bewoners. Het is dus niet alleen een promotieverhaaltje, maar echt de ervaring van de gebruikers hier. Dat is heel mooi!
Wij vinden het interessant al die kunstopleidingen bij WOW te betrekken en te kijken of er gezamenlijk programmaonderdelen ontwikkeld kunnen worden.’

Op de begane grond is, naast het restaurant, de receptiebalie en de lobby, veel ruimte die gebruikt wordt voor de culturele programmering. Hier kan bijvoorbeeld een expositie worden ingericht of op andere manieren werk van de bewoners tentoongesteld worden. WOW biedt zo een platform aan de kunstenaars enerzijds en trekt anderzijds mensen “van buiten” aan. Zowel buurtbewoners als stedelingen zijn hierbij een beoogde doelgroep.

Marlies: ‘Het Amsterdams Grafisch Atelier zit aan de achterkant van het pand. Daar is veel kennis en kunde wat betreft druktechnieken en drukmachines en dergelijke. Kunstenaars kunnen er ruimte huren en gebruik maken van de machines.
Het is mooie cross over: zij hebben de werkplekken en WOW heeft plek om werk tentoon te stellen. Dat versterkt elkaar. Op deze manier wordt een creatief complex gevormd, dat niet alleen voor de kunstenaars interessant is, maar ook de buurt enorm kan “liften”. Er gebeurt al veel in deze buurt: je hebt het GildeLab, The Bookstore, Cascoland... De Kolenkitbuurt heeft heel veel te bieden. Dat zullen we in de toekomst ook door meer gezamenlijke communicatie gaan uitdragen.’

De Kolenkitbuurt heeft niet echt een goede naam. Uit onderzoek in 2004 door het Amsterdams Bureau voor Onderzoek en Statistiek kwam naar voren dat het de minst gewaardeerde wijk van Amsterdam was. Men voelde zich er onveilig, de werkeloosheid was er hoog en onder bewoners kwamen relatief veel psychomatische - en gezondheidsklachten voor.
De buurt werd bekend als Vogelaarwijk: een wijk waar volgens minister Vogelaar bovenmatig veel sociale, fysieke en economische problemen voorkwamen. In februari 2009 werd de wijk in nationale media de meest problematische wijk van Nederland genoemd.

Door verschillende overheden en instanties is de afgelopen jaren flink geïnvesteerd in de wijk. Er is nieuwbouw gepleegd en groen licht gegeven voor allerlei (creatieve) initiatieven, die de leefbaarheid van de wijk moeten vergroten. Ook WOW is zo’n initiatief.

Een van de eerste projecten van WOW, dat met het belang van de wijk in gedachten is uitgevoerd, is het podium dat op het plein staat. Het podium bestaat uit losse blokken op wielen, van verschillende hoogten, die allemaal aan één hoek met een ander blok verbonden zijn. Het geheel is daardoor op verschillende manieren te plaatsen.

Podium op het plein.
Marlies: ‘Het is multifunctioneel, omdat het op meerdere manieren neergezet kan worden. Als een podium, een ster, een soort arena. Op de kopse kant staat in grote letters WOW, daarmee is het een herkenbaar object vanaf de straat.
We hadden de wens iets voor het pand te maken met een opleiding voor jonge kunstenaars en zochten contact met de Academie van Bouwkunst. We hebben drie studenten gevraagd iets voor het plein te maken. Het idee was: als de verbouwing bezig is, is het erg onduidelijk wat er nu eigenlijk gebeurt hier. Dat is voor een buurt nogal onzeker. Met dit stuk wilde we een handreiking maken naar de buurt en mensen ook uitnodigen. De studenten bedachten dat het iets moest zijn waar WOW zelf iets aan heeft, maar wat ook de buurt bedient. De uitkomst was een podium. Er kan iets op geprogrammeerd worden, qua muziek of dans, maar het kan ook als speeltoestel dienen voor buurtkinderen, of als zitplek.
Er wordt ook veel gebruik van gemaakt! Als het zonnig is, relaxen mensen erop of er wordt op gespeeld. Dat werkt op die manier!’

Dan begint de fysieke tour door het pand. Op de begane grond is een groot aantal tussenwanden verwijderd. De entree, die eerst donker en krap was, is nu licht en ruim en overzichtelijk. Het geheel heeft een industriële look, met verwijderde systeemplafonds en een “rauwe” afwerking. Deze stijl, eigenlijk geboren uit een beperkt budget, maakt een statement en is in het hele pand doorgevoerd.

Via een grote trap komen we op de eerste etage, die helemaal groen is. Hier bevindt zich één van de expositieruimtes.
Expo-ruimte op de eerste etage.
Marlies: ‘Met verlichting voor de tentoonstellingen was geen rekening gehouden in de budgetten. Terwijl dat natuurlijk erg belangrijk is! Het moest last minute geregeld worden en voor een beperkt bedrag. De oplossing was uiteindelijk heel mooi. We konden namelijk oude spotjes van het Rijksmuseum overnemen, voor een goede prijs. Die spotjes zijn uiteindelijk voor meerdere plekken in het pand gebruikt. We vinden het ook een fijne gedachte: op deze manier steunt het Rijksmuseum het jonge talent. Zo grijpt het weer in elkaar.’

Het trappenhuis van de eerste naar de overige etages dient ook als expo-ruimte, met een enorm wandoppervlak. Aan het plafond hangen futuristische objecten van rijstpapier en ijzerdraad. In totaal telt het pand drie tentoonstellingsruimtes: op de eerste etage, in het trappenhuis en een grote op de begane grond. Het streven is ook steeds drie voorstellingen te hebben.

Het hostelgedeelte op de derde en vierde etage, in rood en geel, is drukbezocht. In het weekend is er een bezetting van 70%. Er komen bezoekers van over de hele wereld: Scandinavië, Turkije, maar ook van verder. 

Een jongen uit Canada is zo aardig ons zijn kamer te laten zien. Die is rood. Heel rood. De vloer, wanden, stapelbedden, kasten, alles is rood. Het heeft een enigszins vervreemdend, maar warm effect.

Op de gangen, zowel de rode als de gele, zijn sommige wanden voorzien van contrasterend behang met allerlei patronen. Soms geometrisch, soms haast arabesk. Het oogt fris, schoon en modern.

Gang op de vierde etage.
Op de vierde etage is een tweetal bijzondere kamers ingericht. Deze zijn wat groter en wat luxer, zodat ook “belangrijke” gasten, zoals regisseurs of kunstenaars, in het pand gehuisvest kunnen worden.
Gang op de derde etage.

WOW werkt ook wat betreft het hostel graag samen met lokale evenementen. Westival bijvoorbeeld. De organisatie van dit evenement brengt haar artiesten onder bij WOW, die dan weer een gereduceerd tarief rekent.

De tour eindigt in de binnenplaats aan de achterzijde van het pand.
Marlies: ‘Het was een enorme plak asfalt, die gebruikt werd als parkeerterrein. WOW heeft er een plan voor ontwikkeld, in samenwerking met de andere partijen die aan het plein grenzen. Er is een werkgroep opgericht: De Plantage. Het plan is hier groente en fruit te kweken, in eerste instantie om het restaurant te bevoorraden. Er is bodemonderzoek gedaan en dat is allemaal in orde. We hebben nu ons eerste seizoen achter de rug en stappen net over op de wintergroente. Het is wel een project in wording, het heeft tijd nodig.
In het asfalt worden door een bouwbedrijf sleuven gezaagd, die al zijn afgetekend. Het asfalt wordt vervolgens omgeklapt, er gaat grond in en daarin wordt de plantage gemaakt. Het gaat allemaal stapsgewijs en kan niet ineens geregeld worden, omdat het nogal prijzig is. Het moet zich allemaal ontwikkelen.
We willen graag vergroenen, bijvoorbeeld ook door de daken groen te maken met beplanting. Daar komt eventueel ook subsidie voor vrij, zodat het geheel naar een hoger plan getild kan worden.
Op termijn moet er een kas komen te staan. Daar kan dan bijvoorbeeld ook kunst getoond worden. We proberen op alle vlakken kruisverbanden te leggen tussen de tuin en kunst.’


Nu de rondleiding ten einde is, begeven we ons naar het restaurant. Het bevindt zich op de begane grond, in het gedeelte waar vroeger een Turks buurthuis zat. Ook deze ruimte is hoog en ruim en - vanwege de enorme raampartijen - behoorlijk licht.
Marlies: ‘Het voelt hier altijd een beetje als een strandtent.’

Kok Jori verwent ons met een heerlijke curry (met ook kruiden uit de eigen tuin) en ijs voor dessert. Het restaurant is recent pas geopend en er wordt nog gewerkt aan een standaard menu. Tot die tijd zijn er steeds twee wisselende gerechten, waarvan één vegetarisch.

We zijn erg onder indruk van de transformatie van het pand! Tijdens de rondleiding is, bij het zien van de veranderingen (en vooral: verbeteringen), dan ook regelmatig een enthousiast ‘Wow!’ te horen. Met name het openbreken van de ruimtes, door muren weg te halen, heeft veel effect. Ook het kleurenthema, in combinatie met de industriële afwerking, is sterk en past bij het beoogde publiek.

Wij zijn benieuwd wat WOW nog allemaal gaat brengen. Gaat dat zien!

_ _ _

http://www.wow-amsterdam.nl/

dinsdag 9 september 2014

BYBROWN

Als je de gebruikers van alle panden in ons beheer bij elkaar zou zetten, zou je een enorme verzameling talent hebben!

Wij beheren veel grote panden, waarin een grote hoeveelheid kleine ondernemingen gehuisvest is. Een aanzienlijk deel daarvan wordt gevormd door professionele creatieven, in de breedste zin van het woord. Fotografen, schilders, grafische ontwerpers, musici, filmmakers, schrijvers en stylisten - onder andere - vinden er hun werkplek.

Eén van die ondernemingen, gevestigd op de Prinsengracht, is BYBROWN.

BYBROWN is een high end modelabel dat staat voor "raw elegance and edgy tailoring".

Tijdens de Amsterdam Fashion Week in juli gaf BYBROWN een show, gesponsord door Humana. In dit filmpje zie je de toen getoonde collectie. Wij vinden het prachtig! 

Leuk detail: in de show loopt ook een Zwerfkei-bewoner mee!